از زمان قديم هلال نزد عرب، ميقاتي بوده كه با آن ماه قمري را آغاز مي كردند و در امور مختلف خود نيز به آن اعتماد مي كردند. اسلام نيز همين امر را تاييد نمود . قرآن كريم در سوره مباركه بقره در اين باره مي فرمايد: ( يسئلونك عن الاهله قل هي مواقيت للناس و الحج )

درباره هلال هاي ماه از تو سوال مي كنند، بگو : آنها ، بيان اوقات ( و تقويم طبيعي) براي ( نظام زندگي) مردم و ( تعيين وقت) حج است.

در حقيقت ماه يك تقويم طبيعي براي افراد بشر محسوب مي شود كه مردم اعم از باسواد و بي سواد و در هر نقطه اي از جهان باشند ، مي توانند از اين تقويم طبيعي استفاده كنند و بديهي است نظام اجتماعي بشر بدون تقويم ( يعني يك وسيله دقيق و عمومي براي تعيين تاريخ) امكان پذير نيست ؛ به همين دليل خداوند بزرگ براي نظام زندگي ، اين تقويم جهاني را در اختيار همگان قرار داده است.

اصولا يكي از امتيازات قوانين اسلام اين است كه دستورات آن بر طبق مقياس هاي طبيعي قرار داده شده است ؛ زيرا مقياس هاي طبيعي وسيله اي است كه در اختيار همگان قرار دارد و گذشت زمان اثري بر آن نمي گذارد . اما به عكس ، مقياس هاي غير طبيعي در اختيار همه نيست ؛ به همين دليل مي بينيم اسلام ، مقياس را گاهي وجب ، گاهي قدم و گاهي بند انگشتان و گاهي طول قامت و در مورد تعيين وقت ، غروب آفتاب و طلوع فجر و گذشتن خورشيد از نصف النهار و ديدن ماه قرار داده است

بديهيست آنچه كه صلاحيت ميقات بودن براي مردم را آن هم به صورت عام دارد( آن چنان كه در آيه شريفه آمده است ) هلال ماهي است كه قابل روئيت با چشم معمولي و غير مسلح باشد ؛ اما هلال ماهي كه تنها با دوربين و تلسكوپ ديدن آن امكان پذير است و بعد از كنار زدن آن ابزار ، ديگر قابل ديدن با چشم معمولي نباشد ، صلاحيت ندارد كه ميقات عموم در زمان هاي مختلف قرار داده شده باشد.

همچنان كه اگر ميزان شرعي ، ديدن با تلسكوپ باش. ، روزه پيامبر و ائمه معصومين و عيد فطر آنان و حج و ساير اعمالي كه در روزهاي خاص از سال در شرع قرار داده شده ، در برخي از حالات در ايام واقعي آن واقع نشده باشد و روشن است كه آن بزرگواران در مورد آغاز ماه قمري ، بر ديدن معمولي اعتماد مي كرده اند و روايات و نصوص صادره از معصومين انصراف از ديدن با ابزارهاي بزرگ نمايي مثل دوربين يا تلسكوپ دارد

همچنان كه اگر ذره بسيار كوچكي از خون بر روي شيئي باشد كه آن ذره با چشم معمولي قابل مشاهده نبوده و فقط در زير ميكروسكوپ هاي بسيار قوي قابل مشاهده باشد را نمي توان معيار نجاست اشياء قرار داد و حكم نمود كه آن شي ء نجس است......

حقير در طي ساليان گذشته به شدت مخالف عدم به كار گيري ابزارهاي نوين در استهلال بودم و استدلالات قوي موافقان بهره از آن را بارها مورد تفرس قرار داده و به عقل ناقص خودم آنرا مكفي مي دانستم ، اما امروز كه اين استدلال را به نقل از رساله عمليه آقاي سيستاني مطالعه كردم ، گمانم آن است كه اين بينه مكفي بر رد استهلال با ابزار است .

همچنين اگر چه به لطف مرجعيت واحد از زمان مرحوم آقا سيد ابوالحسن اصفهاني و سپس آقاي بروجردي و مابعد آن آقا سيد محسن حكيم و بعد از انقلاب انقطاع حوزه نجف از ايران و حكم واحد آقاي خميني ، اختلاف در مساله هلال ماه نو سالها بروز نيافته بود ، اما مساله اختلاف بين آراء علما تا ولو سر حد تكفير از مشكلات لاينحل و قديمي حوزه است كه قدماي ما نيز خاطرات تلخ آن را از همين حوزه شريف قزوين نيز بسيار نقل كرده اند

آنچه بر ماست ، يادآوري آن است كه : قال رسول الله (ص): اني بعثت لاتمم مكارم الاخلاق

و بنابراين مراقبه بر آنكه مكناد احكام در عين اهميت ، اخلاق را به مسلخ برد ، همانگونه كه علما هماره بر عدم وقوف بر عمل به جاي نفس و علت تامه اش تذكير داده اند